İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından bu yıl 20’ncisi düzenlenen Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri, Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) gerçekleştirilen görkemli bir törenle sahiplerini buldu. Ödül kazananlara ödüllerini takdim eden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, “İzmir’in tarihi ve kültürel mirasına, bu dönemde her zamankinden daha fazla sahip çıkacağız” ifadelerini kullandı. Başkan Tugay, ayrıca kent merkezindeki Bıçakçı Han, Yıldız Sineması ve Emniyet Oteli gibi tarihi yapıları restore ederek kültür ve sanat merkezlerine dönüştürme projelerini de duyurdu.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentteki tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkan doğru çalışmaları özendirmek, koruma bilincini yaygınlaştırmak ve olumlu örneklerin çoğalmasını sağlamak amacıyla bu ödülleri düzenlemektedir. Törende konuşan Başkan Tugay, kentin tarihi ve kültürel mirasına her zamankinden daha fazla sahip çıkacaklarını ve tarihi yapıları yeniden kent yaşamına kazandıracaklarını vurguladı. Kemeraltı, Basmane ve Kadifekale gibi tarihi alanlar için büyük yatırımlar yaptıklarını, Smryna Antik Tiyatrosu’nun kazı çalışmalarını hızlandırdıklarını belirtti.
“UNESCO Dünya Mirası Listesi için önemli adımlar atıyoruz”
Başkan Tugay, İzmir’in UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmesi hususunda önemli adımlar atıldığını da sözlerine ekledi. “Kemeraltı bölgesini, İzmir Planlama Ajansı bünyesinde kurduğumuz Kemeraltı Araştırma Grubu ile destekleyerek kalıcı liste için hazırlıyoruz. Basmane çevresinde sokak sağlıklaştırma çalışmalarının yanı sıra, kentimizin tarihi merkezinde envanterini oluşturduğumuz atıl durumdaki pek çok açık alanı da mahallelerin ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenliyoruz. KUDEB Müdürlüğümüz, basit onarım ve koruma uygulamaları ile uygun finansmana erişim için vatandaşlarımıza yol gösterecek kapsamlı bir kitapçık hazırladı. Bu kapsamda belediyemizin tarihi yapılarla ilgili yapım birimleri de bakım ve onarım uygulamalarını kolaylaştıracaktır” dedi.
“İzmir’i Türkiye’nin en başarılı şehri yapmak istiyoruz”
Kültürel mirasın değerinin İzmir halkı tarafından daha fazla anlaşılmasını sağlamanın birincil görevlerinden biri olduğunu ifade eden Başkan Tugay, “Bugüne kadar sağlanan her kaynağı 5’e, 10’a, 20’ye katlayarak çalışmaya devam edeceğiz. Bu ödülün 20’ncisini düzenlemek, kentimiz için büyük bir onur. Bizim daha fazla inanca, daha fazla birbirimize güvenmeye, daha fazla iş yapma isteğine ve o inancı tekrar kazanmaya ihtiyacımız var. İzmir’i kültürel ve tarihi mirası koruma, geliştirme, yenileme, restore etme ve tekrar kullanıma açma konusunda Türkiye’nin en başarılı şehri yapmak istiyoruz. Bunun için el vermek isteyen herkes bizim için değerlidir” şeklinde konuştu.
“İzmir, dünya tarihinin akışına yön verdi”
İzmir’in, birçok medeniyete ev sahipliği yapan ve dünya tarihinin akışına yön veren bir şehir olduğunu kaydeden Başkan Tugay, “Binlerce yıl önce sanata, bilime, felsefeye ve mimariye öncülük eden bir şehirdir. İnsanlığın ortak kültür tarihine zenginlikler katmıştır. Akdeniz’in en güzel doğal limanlarından birinin kıyısında, denizaşırı uygarlıklarla girdiği ticari ve kültürel alışveriş, şehrimizi şekillendirmiştir. İzmir, herhangi bir konuşmanın sınırlarına sığmayacak kadar çok tarihi değere, esere ve mirasa sahip bir şehirdir. Pek çok eser, insanlığın ortak mirasıdır. Dünyanın yaşayan en eski açık hava çarşılarından biri olan Kemeraltı, Levanten köşkleri ile Buca ve Bornova, tarihi Rum evleri ile Alsancak ve daha birçok yerleşim alanımız, bu kültürlerin adeta bir karmasıdır. İzmir’de günlük yaşam, binlerce yılın birikimi ile soluk alıp verir” ifadelerini kullandı.
“Ülkemizde bir başka örneği yok”
Tören, Tire Bandosu eşliğinde saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başladı. Ödül Komitesi ve Seçici Kurul üyelerinin tanıtıldığı törende, Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanı Hasibe Velibeyoğlu da bir konuşma yaptı. Velibeyoğlu, “Başkanımızın kültürel varlıkların korunması ve yaşatılmasına verdiği önemin bir göstergesi olarak yeni kurulan Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanlığı, tarihi ve kültürel miras alanındaki çalışmalarını inançla ve hevesle yapıyor. Bugün ödül kazananlar yalnızca geçmişin izini korumakla kalmıyor, aynı zamanda İzmir’in kimliğine değer katıyor ve gelecek kuşaklara ilham oluyor” dedi. 2024 Seçici Kurul Başkanı Gülsün Tanyeli ise Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri hakkında değerlendirmede bulunarak, bu programın benzersiz bir işi başardığını vurguladı ve ödül alanları tebrik etti.
62 Başvuru Değerlendirildi
Bu yıl, İzmir il sınırları içerisinden gelen 62 başvuru değerlendirmeye alındı. 20. yıla özel olarak oluşturulan “Korumada Süreklilik Ödülü”, programın ilk 10 yılında Tarihi Yapıda Yaşam kategorisinde ödüle değer bulunanlar arasından ve şartnamede belirlenmiş ilke ve kriterlere uygun biçimde korumayı ve yaşatmayı sürdüren 12 ödül sahibine Ödül Komitesi tarafından verildi. Diğer kategoriler için Seçici Kurul incelemesi sonucunda ön elemeyi geçen 36 başvuru, Korumada Süreklilik Ödülü ile birlikte 20. yıla özel düzenlenen ödül töreninde sahnede onurlandırıldı.
Okul Projelerine Teşekkür ve Teşvik
2024 yılı itibarıyla “Tarihine Sahip Çıkan Okul Projelerinin Onurlandırılması” başlığı da eklendi. Bu kapsamda, genç nesillerin kültürel mirasa olan ilgisini artırmak ve katılımlarını teşvik etmek amacıyla eğitim projeleri ve bilinçlendirme çalışmaları da teşekkür ve teşvik belgeleri ile onurlandırılacaktır. Bu yılki 20. Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri’nde İzmir’in mirasına sahip çıkan birbirinden renkli çalışmalar da yer aldı.
20. Yıl Jüri Özel Ödülleri
Tarihi Mekânda Geleneksel Zanaatların Yaşatılması kategorisinde İzmir’in tarihine emek ve hüner ile katkı koyan, üretim ve çabaları ile övgüye değer bulunan iki usta Feti Pamukoğlu ile Ozan Özdemir Jüri Özel Ödülü’ne layık görüldü.
Türkiye’de İlk
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri, İzmir’in kültürel mirasa olan bağlılığını ve katkısını belgeliyor. Çeşitli kategorilerde yapılan başvurular, toplumun kültürel mirasına ilişkin duyarlılığını artırıyor ve yeni nesillerin kültür bilincinin gelişimine katkı sağlıyor. Türkiye’de bir ilk olan ve 20 yıllık deneyimi ile İzmirlilerin kültürel mirasa göstermiş olduğu duyarlılığın simgesi olan bu ödüller, 2021 yılında Europa Nostra Ödülleri’nden “Eğitim, Öğretim ve Bilinçlendirme” dalında jüri özel ödülü almıştı.
Ödüle Değer Görülen Çalışmalar
Jürinin yaptığı değerlendirmeler sonucunda ödüle değer görülen çalışmalar aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
Korumada Süreklilik Ödülü
- Gülsen Ertürk Evi (Yeni Foça)
- Mahmut Karnas Evi (Yeni Foça)
- Nazmiye Arabacı Evi (Yeni Foça)
- Ali Rıza Cakubey Evi (Yeni Foça)
- Ahmet Can Taşkan, Köprübaşı Fırını (Urla)
- Mehmet Erol, Saatçi (Urla)
- Çetin ve Sevil Özgül Evi (Urla)
- Yılmaz Eren Terzi (Urla)
- Füsun ve Güven Çağatay Evi (Varyant)
- Arife Döner Evi (Birgi)
- Ayşe Adalet Süzer Can Evi (Birgi)
- Ali Haydar Ayla, Kubbeli Bakkal (Menemen)
Tarihi Yapıda Yaşam Ödülü
- Yahya ve Fatma Şahinkoç, Şahinkoç aile apartmanı (Bergama)
- Sermin Demirutku Evi (Tire)
- Gülten Yeniyurt, Halil Yeniyurt Sakaoğlu Fırını (Basmane)
- Erdem Tok, Tokoğlu Fırını (Birgi)
- Nuran ve Ayfer Yağcıer Evi (Birgi)
Tarihi Mekânda Geleneksel Zanaatların Yaşatılması Dalında Jüri Özel Ödülü
- Feti Pamukoğlu – Saatçi (Kemeraltı)
- Ozan Özdemir – Çalgı Yapım Ustası (Kemeraltı)
Tarihi Mekânda Geleneksel Zanaatların Yaşatılması Ödülü
- Cihangir Dinç, Fıçıcı (Kemeraltı)
- Ali Demirci – Kalaycı Ustası (Bergama)
- Hulki İğek (Saz Yapım Ustası, TRT Sanatçısı), Hilkat İpek (Saz Yapım Ustası), Yılmaz İpek Saz Evi
- Sakıp Taş, Tenekeci (Havra Sokağı)
Özgün İşlevin Değiştirildiği Esaslı Onarım Ödülü
- Ziraat Bankası İzmir Sanat Müzesi (Gazi Bulvarı, Konak)
- Proje Müellifi: Uluç Pakben
- Yapı Sahibi: Ziraat Bankası A.Ş.
- Yüklenici: Gökalp Proje Müşavirlik A.Ş.
Özgün İşlevin Korunduğu Esaslı Onarım Ödülü
- Ender Hanım Gülcüoğlu Konağı (Tire)
- Proje Müellifi: Zinet Benal Kabaklı
- Yapı Sahibi ve Yüklenici: Ender Akın
- Balcıoğlu Evi (Foça)
- Proje Müellifi: Uluç Pakben
- Yapı Sahibi: Kürşat Balcıoğlu
- Yüklenici: UMART Mimarlık Müh. Ltd. Şti.
Basit Onarım Ödülü
- Natırzade Evi (Kemeraltı)
- Yapı Sahibi: Serdar Dağistan
- Proje Müellifi: Burcu Kaplan
- Yüklenici: Umart Mimarlık Mühendislik Ltd. Şti.
Tarihi Çevre ve Kültür Varlıklarını Koruma Dalında Katkı Ödülü
- Tire Bandosu; Yüz Yıllık Seslerin İzinde (Belgesel)
- Yapımcı/Yönetmen: Sevcan Aytaç Sönmez ve paydaşları
Tarihine Sahip Çıkan Okul Projelerinin Onurlandırılması
Teşekkür ve teşvik belgeleri alan okullar şöyle:
- Özel İzmir Sev İlkokulu, Liman Kenti İzmir
- İstek İzmir Okulları – Çocukların Gözü ile Kültür Mirası İzmir
- UKEB Okulları, Geçmişten Günümüze Bergama Antik Kenti ve Kültürel Mirasın İncisi Parşömen
- Özel İzmir Amerikan Koleji, Vebanın İzinde; Kara Ölüm Ve Seferihisar Veba Mezarlığı
- Özel Piri Reis Okulları, Barışın Simgesi, Urla’nın Yeşil Hazinesi
- TED İzmir Koleji Ortaokulu, Geçmişin İzinde Kamanlı Yerleşkesi
- Özel Kent Koleji – Kanatlarımın Altında İzmir’im
- Özel Mavişehir Sınav Anadolu Lisesi, Bergama’nın Dünyaya Armağanı: Parşömen Araştırma Projesi
- Özel Karşıyaka Sınav Anadolu Lisesi, Ege Bölgesinin Unesco Değerleri
- Bahçeşehir Koleji İzmir Kuzey Kampüsü Fen Ve Anadolu Lisesi, Hiç Kapanmayan Müze, Hiç Uyumayan Şehir İzmir
- Bilsev Koleji, Yaşayan Bergama
- Bilsev Koleji, Daha Çok Var Ol Teos
- İzmir Bahçeşehir Koleji Güzelbahçe Kampüsü, Küçük Kâşifler Şehrini Tanıyor
- İzmir Radikal Okulları Konak Kampüsü, Mimaride Doğanın İzleri “Art Nouveau” Konulu Dergi Çalışması
- İzmir Özel Saint Joseph Fransız Lisesi, İzmir ‘Kültürel Mirasa Yolculuk’ Dergi Çalışması
- İzmir Özel Türk Koleji Bornova Kampüsü, Evliya Çelebi’nin İzinde Kemeraltı
- Bayraklı Uğur Okulları, Bornova Köşkleri ve Bir Örnek Gezi Mattheys Köşkü
- İzmir Özel Türk Koleji Konak Bahattin Tatış Kampüsü, İzmir’de Endüstri Miras Alanlarının Korunması ve Kentsel Belleğin Sürdürülebilmesi: Alsancak Liman Ardı Bölgesi Örneği
Bedriye Gülay Beşikçi ve Yavuz Çorapçıoğlu’na Ödül
Törende, Basmane’nin Kültürel Mirasını Kapsayan Resimleri ile Bedriye Gülay Beşikçi’ye ve İzmir Görsel Koleksiyonu ile Prof. Dr. Yavuz Çorapçıoğlu’na da ödül verildi.
Seçici Kurul Üyeleri
Asil Seçici Kurul Başkanlığı görevini İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Bölümü E. Öğretim Üyesi, ICOMOS Türkiye Milli Komitesi Üyesi Dr. Gülsün Tanyeli üstlendi. Asil üyeler arasında Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü (BIAA), SARAT (Safe Guarding Archaeological Assets of Turkey) Türkiye’nin Arkeolojik Varlıklarının Korunması Projesi Koordinatörü Dr. Gül Pulhan, İTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Turgay Kerem Koramaz, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü E. Öğretim Üyesi Dr. Ertan Daş, DEÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşegül Altonörs Çırak, Kavram Meslek Yüksek Okulu Öğretim Üyesi, Mimar – Restorasyon Uzmanı Dr. Umut Devrim Tunca ve Uygulamacı Mimar Boygar Özlen yer aldı. Yedek Seçici Kurul ise Celal Bayar Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Funda Gençer, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı Arş. Gör. Dr. Burak Aslan, DEÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Arş. Gör. Dr. E. Duygu Kahraman ve Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Anabilim Dalı Arş. Gör. Settar Tarman’dan oluşmaktadır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı