İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Planlama Ajansı (İZPA) tarafından, şehrin uzun vadeli vizyonunu ve stratejilerini şekillendirmek amacıyla hazırlanan İzmir Vizyon 2074 Çerçeve Belgesi çalışmaları çerçevesinde düzenlenen “Nasıl Bir İzmir” panel serisi devam ediyor. Bu kapsamda gerçekleştirilen dördüncü panel, “Kent İçin Müşterek Veri” başlığı altında İzQ İnovasyon Merkezi’nde düzenlendi.
Toplamda 8 panel ve 8 atölye çalışmasından oluşan bu serinin moderatörlüğünü üstlenen Doç. Dr. Murad Tiryakioğlu, panelin önemine vurgu yaparak katılımcıları bilgilendirdi. Panelin ilk konuşmacısı olan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Tuğçe Tezer, Türkiye’nin deprem gerçeği üzerinden önemli bir sunum gerçekleştirdi.
Hatay Örneği ile Deprem Analizi
Dr. Tezer, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerin şehir planlama perspektifinden değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Sunumunda, Hatay’ın %85 oranında yıkıma uğradığını ve bu durumun sebeplerini detaylandırdı. Türkiye genelinde deprem öncesinde 450 bin olan müteahhit sayısının, depremin ardından 646 bine yükseldiğine dikkat çekerek, bu durumun diğer Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında anormal bir artış olduğunu ifade etti. Tezer, Hatay’daki yıkımın artmasında etkili olan başlıca faktörleri ise şu şekilde sıraladı:
- Kurumlar arası koordinasyon eksikliği
- Plansız ve parçalı yapılaşma
- Zayıf zemine yapılan inşaatlar için gerekli önlemlerin alınmaması
- Yapı denetimi eksiklikleri
Müşterek Kavramının Önemi
Tezer’in ardından söz alan Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinan Erensü, konuşmasında ‘müşterekler’ kavramının kent yaşamındaki önemine değindi. Doğal müştereklerin kaybının yanı sıra kirlenmesi ve bozulmasının önüne geçilemediğini belirten Erensü, “Kamu malı veya özel mülkiyet, örneğin bir sinema veya pastane, müşterek olma potansiyeline sahiptir. Müşterek olma durumu, kent belleği ve müştereken kullanım şekline göre farklılık göstermektedir. Eğer bir alan müştereken kullanılmıyorsa, kamu malı olsa bile gerçek anlamda müşterek sayılmayabilir” şeklinde konuştu. Aşağıdan yukarıya doğru gelişen kent hareketlerinin merkezinde müşterekleşme pratiklerinin yer aldığını vurgulayan Erensü, müşterek verinin halk sağlığı ve iklime uyum gibi konularda ne denli önemli olduğunu ifade etti.
Verinin Kullanımı ve Yapay Zeka
Panelin son konuşmacısı olan İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Saka, şehir planlama süreçlerinde yapay zekanın rolünün altını çizdi. Verinin görünür olması, ancak kullanılmadığı takdirde hiçbir değer taşımadığını belirten Saka, afet süreçlerinde bu verilerin etkin kullanımının hayati önem taşıdığını vurguladı. Veriye dayalı kentsel planlama uygulamalarının gerekliliğini dile getiren Saka, mevcut verilerin trafik yönetimi, akıllı otopark sistemleri, toplu taşıma optimizasyonu, çevresel izleme ve enerji yönetimi gibi çeşitli alanlarda nasıl kullanıldığını örneklerle açıkladı. Panel, konuşmaların ardından katılımcıların sorularıyla sona erdi.
Panel Serisi Devam Ediyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Planlama Ajansı tarafından kurgulanan “Nasıl Bir İzmir” çalışması, iki haftada bir tüm İzmirlilerin katılımına açık olarak gerçekleştirilmekte. Panellerin ardından düzenlenecek atölye çalışmaları ile bu sürecin devam etmesi bekleniyor. Bu çalışmaların, Vizyon 2074 Çerçeve Belgesi’ne önemli çıktılar sağlaması hedefleniyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı